BABYMASSAGE & SPIRITUALITEIT
Coby de Jong
Artikel van Coby de Jong in 'Impuls' (uitgave van de Nederlandse Vereniging van Biodynamische Therapeuten) van Oktober 2000
In dit artikel wil ik een brug maken tussen de reguliere en alternatieve gezondheidszorg en het begrip ‘SPIRITUALITEIT' toegankelijker maken voor een groter publiek. Ook wil ik vertellen wat ik sinds mijn artikel in het tijdschrift BRES in 1989 over Babymassage geleerd heb en mijn nieuwe ontdekkingen met jullie delen.
Waar ik in het artikel ‘hij' heb gebruikt, kun je ook ‘zij' lezen.
Vanaf 1981 volgde ik Bio-Release cursussen bij Gustine van Aarem in Stiltepunt te Den Haag en later ben ik de opleiding Bio Dynamische Therapie gaan doen in Amsterdam (1988?) bij Cora en Menno, Gerda Boysen en Mona Lisa Boysen.
Ik geef sinds 15 jaar cursussen babymassage, eerst in Centrum Stiltepunt in Den Haag, later ook bij de Thuiszorg Den Haag, en ook vanuit mijn eigen praktijk: STERRENKIND.
Ik pas in de massage de principes toe van de Bio dynamische therapie; ik heb eigenlijk de Bio-Release massage verkleind, zodat ze toepasbaar werden voor baby's en gecombineerd met Oosterse massage, gebaseerd op een spiritualiteit en getoetst in de praktijk.
Babymassage in de Nederlandse cultuur
Waarom is babymassage zo fijn?
De technieken van de Bio-release toegepast bij baby's.
Nieuwe ontwikkelingen sinds het artikel in 1989
Wat doe je met je eigen stress voordat je gaat masseren?
Welke oliën kun je gebruiken?
Wat is spiritualiteit en de naam Sterrenkind?
Het spiritueel bewustzijn van je baby helpen ontvouwen?
Boeken en andere bronnen
Top
Babymassage in de Nederlandse cultuur
Per cultuur verschillen de motieven om baby massage te geven.
In veel culturen is massage een geaccepteerd deel van de dagelijkse omgang met elkaar, zoals bijvoorbeeld in Turkije het heel normaal is dat kinderen elkaar masseren in de schoolklas.
In veel culturen is er een fysieke motivatie; goed voor de ontwikkeling van de spieren, voor de bloedcirculatie, voor de schoonheid van het lichaam. (de botten zijn nog zacht, ze kunnen nog gevormd worden)
In enkele culturen wordt gepraat over energie, maar het blijft op de achtergrond of misschien onnoembaar aanwezig.
Toen ik als spelleidster in het Juliana Kinderziekenhuis werkte viel mij op dat ‘s ochtend op de baby afdeling moeders uit andere culturen hun baby's masseerden en daarna in bad deden, terwijl ‘wij' Nederlandse moeders alleen maar ons kind in bad deden.
Wat mij raakte was de vanzelfsprekendheid van het hele gebeuren en de intimiteit en de overgave van de baby's aan het lichamelijke contact,
In een cursus babymassage die ik geef bij de Thuiszorg Den Haag was een keer een moeder aanwezig met een geadopteerde baby (uit China).
De eerste weken die ze met de baby doorbracht getuigden van een voorzichtig contact.
Toen ze leerde om de baby steviger aan te raken ging de baby helemaal genieten.
De baby was gewend geweest om in het kindertehuis massages te krijgen die daar vaak een stevig karakter hebben.
In de Noordelijke culturen (Nederland, Scandinavië) is het niet vanzelfsprekend om je baby te masseren, het klimaat laat het ook vaak niet toe, en wat meespeelt is het taboe rondom lichamelijkheid.
Wat me opvalt is dat de Nederlandse moeder/vader massage nog moet leren om te masseren, het zit (nog)niet in ons bloed.
Waarom is babymassage zo fijn?
Als je een baby masseert, maak je contact en activeer je de baby in eerste instantie, je houdt de spieren soepel, en er ontstaat een interactie.
De huid is een gevoelszintuig en staat in verbinding met je hart.
Tijdens dit intense contact kan de baby gemakkelijk spanningen loslaten en in slaap vallen.
Ik noem het wel eens ‘baby work out'
De baby kan door contact met het moederlichaam aarden, zich gemakkelijker ontspannen.
Zoals de baby ook in de draagdoek gemakkelijker inslaapt dan in zijn bedje
Tijdens de massage ben je er even helemaal voor elkaar.
Het belangrijkste is vooral het genieten, de zachtheid en het contact.
Dat het veilig is om er te zijn, dat je lijfje om te genieten is en dat je niet alleen bent.
Dat je sterk bent en dat je moeder/vader krachtige handen heeft waar je op kunt vertrouwen, waar je je veilig in kunt laten dragen.
Het kan ook behoorlijk confronterend voor je zijn als je baby bijvoorbeeld geen zin heeft, of gaat huilen, of als het je niet lukt om je baby aan te voelen met jouw lichaam.
Als de baby gewend is om regelmatig aangeraakt te worden, als je handen wat soepeler worden en je jezelf ook eens laat masseren (dan weet je weer hoe lekker het is) zul je merken dat je baby enthousiast wordt als jij je voorbereidingen gaat treffen voor de massage:
Olie, muziek etc..........
De technieken van de Bio-release toegepast bij baby's.
Deze staan uitgebreid beschreven in het Bres artikel en tip ik hieronder even kort aan:
- activerende massage (licht kneden in het ritme van je hartslag of van een liedje, afhankelijk van het moment en de ‘stemming' van je baby)
- sederende massage (vooral fijn vlak voor het slapen gaan, na een drukke dag op de crèche, of om af te strijken na de massage)
- buikmassage; cirkelvormig met de klok mee (bij krampjes, of ter voorkoming van krampjes, een nieuwe vorm die ik toepas is om na de cirkel naar rechts ook het linkerbeentje mee te masseren; een afstrijkende beweging te maken, en na de cirkel naar links het rechterbeentje mee ‘te pakken'; dit om de warmte van het buikje naar de beentjes te brengen en het buikgevoel te verbinden met de beentjes)
-
massage van de ademhalingsspieren op de rug en de schouders (dit gaat in kleine cirkelvormige bewegingen naar buiten toe, als de baby het hoofdje laat rusten;(bijvoorbeeld als de baby dwars over je benen ligt) anders zijn de rugspieren te gespannen.
De schouders masseer ik als de baby op je bovenbenen ligt op zijn buikje met de voetjes tegen jouw buik aan. Je maakt dan met je platte vingertoppen een soort trekkende bewegingen naar je toe. - oefeningetjes met de beentjes en voetjes (vitaliserend) De baby ligt op zijn rug tussen jouw benen in. Je zet je handpalmen tegen zijn voetjes aan en het plezier kan beginnen: fietsen, tegen de voetjes aanduwen, aanvoelen waar de baby zin in heeft) (zie foto)
- calming palming (met je handen over het lichaam lopen terwijl je zachte ontspannen druk geeft, waar het zacht is, is het ontspannen)
- butterfly touch - zachte etherische aanrakingen (met deze aanrakingen herstel je het evenwicht van de baby in zichzelf, het voelt helend om dit te doen en te ondergaan)
- massage van het gezichtje (leg je handen beurtelings over het achterhoofdje, de zijkanten, de bovenkant, zodat je de verschillende hersenhelften activeert. De baby kan erg van een gezichtsmassage genieten, wees wel voorzichtig in de toepassing- het ligt ook aan de manier waarop de baby geboren is of de baby het kan toelaten)
- begin waar het veilig voelt (dit kan betekenen dat je bij de ene baby met de massage begint bij het hoofdje en bij de andere baby bij de voetjes)
-
zelfregulatie, beschermende weerstand (de baby geeft aan wanneer het genoeg is door zich af te sluiten voor contact, z'n hoofdje weg te draaien, prikkelbaar te reageren.
Als er al genoeg prikkels zijn in z'n omgeving kan een massage gewoon te veel zijn. - massage van boven naar beneden? (Ik heb gemerkt dat het ook fijn kan zijn om kleine cirkelvormige bewegingen te maken aan de binnenkant van de benen en de armen naar boven om de baby te stimuleren, de energie als het ware wakker te maken.)
- licht, luchtig masseren en diep doorvoelend masseren (afhankelijk van het soort contact waar jij en de baby behoefte aan hebben kun je de massage ‘licht' houden en vrolijk, of wat dieper en gevoeliger, of etherischer)
-
kloppen van de botten. (Je kunt het ‘calming palming' een beetje uitbreiden door op de plaatsen waar de botten voelbaar zijn aan de buitenkant van het lichaam; de wervelkolom, de schoudertjes, de heupjes te trommelen.
Zowel aan de voor-, als achterkant van het lichaam. Ook het hoofdje niet vergeten.
Hierdoor komt de baby in contact met de stevigheid van z'n eigen lijfje) - metamorfose - voetreflexmassage. (De metamorfose massage kan helend zijn bij een gecompliceerde zwangerschap en bevalling; ook bij de moeder. En de voetreflexmassage is heel goed toe te passen bij allerlei probleempjes, bijvoorbeeld krampjes, verkoudheid etc.)
- healing (Misschien heb je gemerkt dat je handen warm worden vlak voor de massage, dat betekent dat de energie gaat stromen.
Tijdens een massage kan een baby in een ‘trance' raken, dat heb ik al verschillende malen ervaren, vooral door je stem (als je bijvoorbeeld aan het zingen bent) of omdat je in een bepaald ritme masseert, of door de afstemming van jou naar de baby toe.
Zie dat als een zeer genezende tijd voor jou en je baby.
De baby trekt zich als het ware even terug in zijn eigen ‘geestelijke' wereld en geeft zich helemaal over aan jouw handen en aan de energie die op dat moment aanwezig is en kan zich in die periode ‘opladen'.
Je moet niet vergeten dat massage een handeling is om evenwicht te brengen tussen geest en lichaam.
Wees je bewust van de kostbaarheid van aandacht, aanraking en genezing.)
Laat de baby weer heel rustig uit die ‘trance' bijkomen, door de baby tegen je aan te houden, en voor een soepele overgang te zorgen tussen massage en dagelijkse activiteiten.
Nieuwe ontwikkelingen sinds het artikel in 1989 1
In dit stukje schrijf ik ontdekkingen die verdiept zijn in de afgelopen 10 jaar.
Oogcontact tijdens massage:
De baby heeft regelmatig oogcontact nodig. De baby ‘vraagt' er zelf om. Als je lesgeeft zul je ook merken dat sommige baby's oogcontact met jou zoeken.
Flankmassage:
Als deel van de buikmassage kun je tussen de ribben en de heupjes masseren en tegelijkertijd de baby helpen om te rollen naar de zijligging. (zie foto)
Ik heb gemerkt dat veel baby's dit een prettige houding vinden, vooral als ze de knietjes kunnen optrekken, of het onderste beentje een beetje kunnen strekken en het bovenste beentje kunnen buigen. (wordt ook wel stabiele zijligging genoemd, en het is ook een houding waarin zwangere vrouwen vaak slapen)
Massage in zijligging:
In deze houding is het heel goed mogelijk om de armen van de baby te masseren op dezelfde manier als je bij de beentjes hebt gedaan. In de zijligging laat de baby de massage van de arm vaak gemakkelijker toe dan in de rugligging.
Baby yoga:
De kleermakerszit, cirkelen van het heiligbeen, torsie van de ruggegraat, strekken van de armpjes en beentjes, de cobra.
Al deze asana's komen op een bepaalde manier terug tijdens de massages.
Niet als doel maar als aandachtspunt.
Kleine boedda:
Als de baby op de rug ligt tussen jouw benen en je brengt de knietjes omhoog en naar buiten en de voetjes bij elkaar en je wiegt de baby van links naar rechts en weer terug dan heb je een houding die ik de kleine boeddha noem.
Gebruik van je stem tijdens het lesgeven:
Klanken hebben een energetische uitwerking op mensen. Met je stem kun je iemand aanraken.
Het is belangrijk om je hiervan bewust te zijn.
In je voorbereiding van je les kun je hiermee rekening houden.
Baby's reageren vooral op een hoge, zachte klank. Maar dit gaat vanzelf als je je afstemt op de baby's.
Ik merk dat ik vaak heel vrolijk word tijdens het lesgeven omdat er een hele ‘lichte' energie ontstaat.
Ontspanning van de moeders/vaders:
Iedereen komt uit een andere thuissituatie naar de les toe en moet even omschakelen.
Begin met een ontspannings/aandachtsoefening waar iedereen even z'n stress kwijt kan, bijvoorbeeld schouders optrekken bij een inademing en loslaten bij een uitademing.
Even naar je zitbotjes ademen, je buikademhaling voelen.
Concentreer je op een positieve eigenschap van jezelf.
Stel je hart open voor het contact met je baby.
Laat de energie vanuit je hart naar je handen stromen.
Wrijf je handen tegen elkaar.
Doe de olie op je handen en begin met de massage.
Ondersteunen van de moeder / vader:
Probeer het accent te leggen op vergroten van de mogelijkheden en niet op verbeteren van wat er ‘fout' ging.
Benoemen van de kwaliteit van de ouder.
Je aandacht is in je eigen centrum en vandaar uit begeleidt je de groep.
Touch for Health
Ik heb gemerkt dat een advies van iemand die Touch for Health doet erg ondersteunend kan werken in de cursus babymassage.
De touch for health therapeut kan uittesten waar het probleem vandaan komt (bijvoorbeeld een baby huilt veel) zodat er snel een oplossing kan komen voordat een baby een lijdensweg meemaakt.
Er kwam een moeder met een baby bij mij op cursus, haar baby huilde veel.
Uit de test kwam dat de baby allergisch was voor koemelk.
De moeder ging andere voeding gebruiken. Tegelijkertijd ging ze de draagdoek meer gebruiken om de baby te troosten als hij huilde. En binnen een week was de hele relatie veranderd. Zeer opmerkelijk.
Herhalen van de beweging die de baby maakt
Een eye-opener is om de beweging die de baby maakt te herhalen en daarop door te gaan, dus als de baby spartelt, dan spartel je even mee, door met de beentjes dezelfde bewegingen te maken ondersteund door jouw beweging , en vandaar uit maak je contact met de baby.
Je ziet heel vaak dat ouders hun baby zo neerleggen zoals zij graag willen dat de baby ligt, waardoor je de baby uit z'n eigen bewegingsritme haalt.
Wat doe je met je eigen stress voordat je gaat masseren?
Voor jou kan massage geven ook voedend zijn.
Je kunt bijvoorbeeld met jezelf afspreken om het op een bepaald tijdstip te doen, of een bepaalde dag.
Structuur helpt de baby, maar helpt jou ook.
Probeer voordat je begint je even helemaal leeg te maken.
Spoel je handen af onder de koude kraan, en schud je armen en benen even los, en laat in gedachten alle lichamelijke spanning, emotionele spanning en gedachtenspanning los.
Stel je open voor een ‘nieuwe' frisse ontmoeting met je kind.
Welke oliën kun je gebruiken behalve de oliën van Weleda en amandelolie?
Als basis is het bijvoorbeeld lekker om abrikozenpitolie te gebruiken of jojoba-olie of amandelolie en daarin een paar druppels etherische olie te gebruiken; b.v. rozenolie (om liefde te vergroten), kamille (tegen krampjes), lavendel (tegen nervositeit) en rozemarijn (bij weinig energie)
Je kunt ook massage-oliën kopen (voor baby's ) waar al deze etherische oliën al zijn toegevoegd; zoals de oliën van Hauschka.
Bijvoorbeeld Moeraslavendelolie bij (over)gevoelige baby's
of Rozenolie.
Er is ook een heerlijke massage olie van Lindos waar kamille inzit.
Wel duur maar zeer de moeite waard.
Harish Johari (in het boek Oud Indiase massage) raadt ook aan om bij baby's amandelolie te gebruiken en daar ook het hele hoofdje mee in te oliën, zoals hij zegt dringt de olie in de poriën naar binnen en gaat via de bloedbaan ook naar de hersenen, volgens hem worden kinderen er erg intelligent van.
Ik ben zelf niet zo dol op oliën zoals Zwitsal en Natusan; als je op het etiket kijkt wat er in zit, dan neem ik liever iets ander.
Wat is spiritualiteit en waar komt de naam Sterrenkind vandaan?
Zoals de Indianen - de oorspronkelijke bewoners van Amerika - zichzelf sterrenvolk noemden en op een dieper niveau refereerden aan het ontstaan van de mens, zo is de naam sterrenkind eigenlijk ook ontstaan; vanuit het mysterie dat het leven is en een antwoord te geven op de brandende vraag; waar kom ik vandaan?
Een vrouw die ik heel goed ken en paranormaal begaafd is kan het de ziel van het kindje zien voor- of tijdens de zwangerschap.
Ze heeft dat meerdere keren aan mij beschreven wat ze dan ziet:
Een kindje in een engelenkleedje (jurk), vaak onduidelijk of het een mannelijk of vrouwelijk geslacht heeft die een sterke verbinding heeft zowel met vader als met moeder en ook al aanwezig is op een manier dat het liefde schenkt aan de ouders.
De ouders kunnen dit vaak gewaar worden zelfs al voordat de vrouw zwanger wordt dat er iets-een bepaalde energie- om hen heen is.
Tijdens conceptie zwangerschap en geboorte is de ziel bij je; het karakter, de zielskwaliteiten van je kind.
Vooral in het begin van de zwangerschap helpt het het kindje enorm als je aandacht geeft aan contactlegging.
Het kindje (de ziel) neemt afscheid van de geestelijke wereld en kan zich in het proces van incarnatie erg ‘alleen' voelen. Het helpt heel erg om hier begripvol mee om te gaan.
Ook beseft de ziel de ‘zwaarte' van z'n levensopdracht en kan hier nog niet zo goed relativerend mee omgaan.
Door de acceptatie die jij als vader/moeder aan jezelf geeft en door de ondersteuning die je aan je baby geeft leg je een basis van liefde onder je kindje neer die voor het kind een onschatbare waarde zal krijgen gedurende z'n hele leven.
Tijdens je zwangerschap kun je jezelf ineens heel anders gaan ervaren; er worden eigenschappen in jezelf aangeraakt waarvan je daarvoor niet wist dat je het in je had.
Je krijgt bijvoorbeeld veel interesse in schilderen, of je gaat ineens op gitaar les.
Je krijgt misschien een onbedwingbare drang om in de natuur te zijn of om te zingen. Of je wordt heel onzeker!.....
Je kind raakt jou met zijn energieveld aan en laat je bewuster worden van jezelf.
En laat hiermee tevens zichzelf zien aan jou.
Ook kun je door elke dag eventjes ‘stil' te zijn en met je aandacht naar binnen te gaan je kind ontmoeten en zo voor de geboorte je kindje al te bevestigen in wie hij is.
Het is een mythe om van jezelf en je partner te verwachten dat je vanuit een soort ideaalbeeld moet gaat leven tijdens je zwangerschap.
Je bent een gewoon mens, met ‘ups' en ‘downs', met angsten, zorgjes en verdrietjes.
En ondertussen ben je zwanger.
Je zou in jezelf een heel diep vertrouwen kunnen gaan ontwikkelen, dat het goed is zoals het is, dat je goed bent zoals je bent met alles erop en eraan.
Omdat je baby jou en je partner uitgekozen heeft om bij geboren te worden, inclusief alle groeiprocessen.
Juist omdat jij bent die je bent is je kind bij jou.
Om samen deze processen door te maken.
Dit is gemakkelijker gezegd dan gedaan.
Hoe is dit dan als we naar onze eigen ouders kijken?
Hoe kun je het spiritueel bewustzijn van je baby helpen ontvouwen en open houden?
Ten eerste door de manier waarop je met je kind omgaat; namelijk vanuit het besef dat het kind van oorsprong een geestelijk wezen is en volkomen bewust van zichzelf en z'n weg op aarde en diep in zichzelf volwassen is en een diepe wijsheid in zich draagt.
Onze taak kan steeds zijn om het kind te helpen steeds weer naar die "eigen wijsheid" in zichzelf terug te keren en van daaruit keuzes te kunnen maken in het leven.
Voordat de baby incarneert (incarneren betekent letterlijk; in het vlees komen) is hij in een soort geestelijke sfeer, dat kan een kindersfeer zijn of een sfeer waar meer volwassenheid is.
Het hele scheppingsplan is gebaseerd op de evolutie van de ziel.
Als de ziel na een leven alles verwerkt heeft voelt hij diep in zich de drang, de behoefte om weer naar die aarde toe te gaan. Om zichzelf dieper te kunnen vervullen.
Dit houdt altijd in ook dieper je eigen pijn weer ontmoeten. De planeet aarde is een planeet waar groeiprocessen via het lijden worden uitgewerkt.
In de geestelijke sferen wordt het energielichaam gevormd ook met behulp van voorouders, om je bewust te blijven van je voorgenomen plannen, de rode draad in je leven te blijven volgen.
Daar is ook de essentie van meditatie op gebaseerd; je weer afstemmen op de spirituele pad, je begeleiders, je weg van licht, die je je oorspronkelijk had voorgenomen te gaan.
Je gaat naar ouders die die processen in zichzelf vertegenwoordigen die jou ook raken, jouw pad.
Door de ontmoeting en de bewustwording en de transformatie krijg je de kans om je te ontdoen van oude pijnen, daardoor kun je elkaars pad verlichten.
Een baby ervaart een eenheid in alles wat er is.
Je zou kunnen zeggen dat zijn/haar energie laagjes zo fragiel en doorlatend zijn als de blaadjes van een klaproos. De baby heeft nog geen persoonlijkheid ontwikkeld.
Pas door aanraking met zijn omgeving; ouders, familie komt zijn energieveld in aanraking met dat van anderen en ervaart hij een eerste bewustwording.
Door deze bewustwording krijgt zijn persoonlijkheidsontwikkeling een eerste impuls.
Doordat de aura van de baby verbonden is geweest met jouw aura in de zwangerschap en jullie etherische lijnen in elkaar overliepen kunnen jullie elkaar feilloos aanvoelen.
Daarom weet jij ook beter waarom je baby huilt dan een ander, of wat de wortel is van het verdriet.
Als je tenminste luistert vanuit je hart en leert vertrouwen op je intuitie en je niet laat leiden door je emoties die gekleurd zijn met je eigen beleving.
De geboorte is als het ware de eerste scheuring in deze wereld. (zoals de vliezen fysiek scheuren, en de navelstreng verbroken wordt), de eerste scheiding.
Na de geboorte opent de baby zich voor de wereld (zoals een bloem zich opent naar het licht).
Hierdoor krijgt de baby contact met de wereld om hem heen en legt hij de basis voor zijn gevoelsontwikkeling. Dit begin van de gevoelsontwikkeling vindt in de eerste 6 weken na de geboorte plaats.
Als er teveel drukte om de baby heen is; veel kraambezoek, veel geluiden, dan kan de baby zich niet openen en trekt hij zich terug.
Van de ouders vraagt dit veel afstemming naar de wensen van de baby toe.
De baby heeft behoefte aan rust.
De baby ervaart alles alsof hij het zelf is.
Als je masseert vanuit een gevoel van goedheid ervaart de baby goedheid.
Als je gehaast bent ervaart de baby haast.
Als je masseert in contact met je eigen lichaam neemt de baby ook jouw eigen lichaamsgevoel waar in zichzelf.
Het ontdekken van een eigen ‘ik' gebeurt pas rondom het tweede levensjaar.
Als we er vanuit gaan dat het kind een eigen ‘sturing' heeft vanuit het Hoger Zelf, en dat het kind de barrières die het nu ervaart in bijvoorbeeld krampjes of overstrekken of huilen, dat dat ook barrières zijn die het zelf opgeroepen heeft om zich in te spiegelen en ook weer van te bevrijden.
Dan kunnen we als ouders een beetje meer gaan ontspannen en wat meer tijd en aandacht aan onze eigen ontwikkeling gaan besteden.
We als ouders (zeker van kleine baby's) te veel geneigd om de baby met de mantel der liefde te omhullen, alle zorgen weg te nemen, en de baby te omringen met een sfeer van zachtheid en harmonie.
Dat is eigenlijk een schijnwereld waar je de baby en jezelf in plaatst.
Natuurlijk doe je dat vanuit de basisgedachte dat je de baby zoveel mogelijk liefde wilt geven.
Maar echte basisveiligheid krijg je als baby pas als je ouders eerlijk tegen in wat ze laten zien. Als hetgeen ze laten zien aan jou met hun gezichts- en lichaamsexpressie overeenkomt met hun gevoelsprocessen.
Ik zeg dus niet laat baby's maar zitten met hun stress, laat baby's maar huilen, want dat is goed voor het groeiproces, dat zou wel erg liefdeloos zijn; we zijn nu allemaal nog bezig om ons eigen innerlijke kind te helen.
Laten we alsjeblieft niet onze eigen kinderen ook in de ‘kou' zetten.
Maar laten we ons kind masseren met een lied in ons hart in respect voor de eigenheid van de ziel en diep medegevoel voor de weg die het kind zelf gekozen heeft.
Boeken en andere bronnen
boeken:
De negen maanden Meurois en Givaudan Uitgeverij Ankh Hermes
Goed geboren worden - Richard Chamberlain
Mona Lisa Boysen - the infant and the alpha
Chinese babymassage - Tuina
Massage for Life - Stephen Russell
Ramar - een spirituele vertelling Darrell T. Hare
Riet van Rooy - zwanger met hart en ziel - Ankh Hermes
Rosemarijn Roes: Mama, luister je? Uitgeverij Ankh Hermes
Baby's weten wat ze willen: Aleta Solter
The year after childbirth: Sheila Kitzinger
Tears and tantrums: Aleta Solter.
andere bronnen:
nu verkrijgbaar: video Babymassage - Coby de Jong
website: www.babymassage.nl
www.bispiritualiteit.nl
Spirituele Pedagogiek: Anna Lamb (cursusboeken)
Spirituele ontwikkeling: Marieke de Vrij (cursusboeken)
Spiritualiteit in de opvoeding: Zohra Bertrand (lezingen)
artikel Babymassage in Bres 1989: wordt opgestuurd na storten van ƒ15,- op giro 6051860 o.v.v. Bres artikel.
Artikel: babymassage als ondersteuning in het werk van wijkverpleegkundigen - Coby de Jong
ƒ5,- (voor bestellen zie boven)
cursusboekje babymassage: te bestellen ƒ20,- (voor bestellen zie boven)
Artikel Spiritualiteit rondom geboorte: ƒ15,-idem o.v.v. spiritualiteit rondom geboorte
BRES: oktober/november2001 ‘Spiritualiteit rondom geboorte' - Coby de Jong
Educare herfst ‘98 artikel "babymassage spelenderwijs" (over babymassage in bad)
en in hetzelfde nummer een artikel genaamd: "een beschadigde baby" (over de genezende kwaliteiten van massage, en de kracht van liefde)
Informatie over de jaar-opleiding docente babymassage bij
Praktijk Sterrenkind
Coby de Jong
Groot Hertoginnelaan 249
2517 ET Den Haag
070-3657267
Copyright ©2005-2013 Praktijk Sterrenkind, Coby de Jong
{rscomments on}